Doğal ve Laboratuvar Yapımı Taşlar Arasındaki Farklar ve Safir
Laboratuvar yapımı taşlar, daha olumlu bir çağrışıma sahip oldukları için daha yaygın olarak “yaratılmış” taşlar olarak anılırlar, bunlar laboratuvarlarda yapılır. Kullanılan diğer terimler “sentetik”, “yapay”, “laboratuvarda yetiştirilen” ve “insan yapımı” taşlardır. Bu değerli taşların birçoğu, doğada yaratılan aynı taşın kimyasal bileşimine sahiptir, bu nedenle teknik olarak gerçektirler, doğal formuyla aynı özellikleri taşırlar; fiyat olarak da daha uygundurlar.
Bu blogda konuyu açmak için safir örneğini inceleyelim :
Safirler, mücevher severler tarafından çok beğenilen, aranan ve arzu edilen değerli taşlardır. Nedenini anlamak kolay: Doğal safirlerin renkleri muhteşem ve son derece dayanıklıdır. Çoğu mücevherde olduğu gibi, doğal taşlar ve insan yapımı, laboratuvarda oluşturulmuş safirler arasında seçim yapma seçeneğiniz vardır. İşte ikisinin farklı özelliklerinin hızlı bir özeti.
Doğal ve Sentetik Değerli Taşlar
Birçok insan “sentetik” kelimesini “sahte” ile karıştırır. Çoğu durumda, bu doğru değil. “Sentetik” tipik olarak, kontrollü bir laboratuvar ortamında doğadaki bir bileşene benzer bir bileşen geliştirilmesini ifade eder. Bazı değerli taşlarda durum böyledir.
Safirler, hem doğada (çıkarıldıkları yerde) hem de laboratuvarlarda (önceden belirlenmiş geliştirme süresi sona erdiğinde hasat edildikleri yerde) korendon ( korundum) dan yapılır. Safir yapımında kullanılan korendonun yerine sentetik bir malzeme kullanılmadığından, gerçek ve sentetik safir, yalnızca sertlik ve görsel özellikleriyle birbirinden ayırt edilemez. İki safir türü arasındaki farkları bulmak için oluşum yöntemlerine ve her iki tür taşın da geliştirildiği ortamlara yakından bakmanız gerekir.
Doğal Safirlerin Kökeni
Safir, hemen hemen tüm sert değerli taşlarla (elmas, mozanit, vb.) birlikte sadece takı için kullanılmaz. Ayrıca çeşitli cihaz ve araçlarda pencerelerden lenslere kadar birçok endüstriyel kullanımları vardır. Safirlerin bu tür ilk kullanımı, üç yüzyıl önce, o dönemin saatleri için endüstriyel sınıf safirlerin yatak olarak kullanıldığı zaman meydana geldi.
Çeşitli safirlerin farklı köken hikayeleri vardır. Mavi safirler, Kenya, Seylan, Avustralya ve Vietnam gibi yerlerde keşfedilen ilk safirler arasındaydı. Yeşil, pembe, mor gibi diğer safir tonları ve her zaman popüler olan çok renkli (parti) safirler, daha yakın yıllarda, geleneksel mavi safirlerle aynı bölgelerde veya bunlara yakın madenlerde keşfedilmiştir.
Doğal safirlerin kökenleri hakkında ilginç bir not: Menşei oldukları bölge veya belirli bir süslü (farklı renkli) safirin yaşı, bir mücevherin piyasa fiyatı üzerinde resmi derecesinden ve GIA derecesinden daha büyük bir etkiye sahip olabilir. (veya diğer uzman gemolojik tesis veya kuruluş). Değerli taş kalitesi olarak derecelendirilen ve bu şekilde pazarlanan tüm renklerin doğal safirleri yeterince nadirdir. Hala Myanmar olarak bilindiği sırada Myanmar’dan gelenler gibi belirli bölgelerden ve zamanlardan gelen safirler, kusurları veya safirlerin genel kalitesi ne olursa olsun, Avustralya’da yakın zamanda çıkarılan bazılarından daha değerlidir.
Sentetik Safirlerin Kökeni
Sentetik safirlerin yaratılması, sentetik korendon formlarının keşfini ve 1800’lerin sonlarında sentetik yakutların tanıtılmasını izledi. Hem yakut hem de safir korendon çeşitlerinden oluşur, bu nedenle gerçek kırmızı safir yoktur (pembe safir tonları olmasına rağmen ve oldukça nadir ve değerlidir).
Endüstriyel pazardaki ilk kullanımlarından bu yana, sentetik safirler, doğal olarak oluşturulmuş safirlere göre daha ucuz ve daha kolay çoğaltılabilen bir alternatif olarak çeşitli mücevher laboratuvarlarında yaratılmıştır.
Doğal ve Sentetik Safir Arasındaki Fiyat Farkı
Farklı değerli taşların fiyatları, taşın rengine ve/veya doygunluğuna ve saflığına, berraklığına, faset şekline ve kalitesine ve inklüzyonların veya kusurların sayısına (veya eksikliğine) bağlı olarak değişir. Bir mücevherin değerine nerede, nasıl ve ne zaman çıkarıldığına bağlı olarak karar verilebilir.
Boyutlarına bağlı olarak, ortalamadan daha yüksek kaliteye kadar orijinal mavi renkli gevşek doğal safirlerin fiyatı karat başına 30 dolardan fazla olabilir. En kaliteli ve en yüksek dereceli safirlerin karat başına yaklaşık 50 $ veya daha fazla maliyeti olabilir. Sentetik muadilleri, karat başına yaklaşık 8 ila 10 dolar daha ucuzdur. Bazı durumlarda, taşların sentezlendiği ortam, “gerçek” safir oluşumuna o kadar benziyordur ki, neredeyse doğal olanla aynı bir değerli taş üretir. Bu sentetik taşlar, aynı veya benzer kalitede doğal safirlere neredeyse eşit bir fiyat aralığına düşebilir.
Bunların genellikle mücevher pazarındaki değerli taşların nihai fiyatları olmadığını unutmayın. Diğer değerli taşlar, mücevher ayarları, kesimler vb. ile eşleşmeleri, nihayetinde safirin perakende fiyatını etkileyecektir.
Değeri ve özellikleri için gerçek ve otantik yani doğal bir taş satın almayı düşünüyorsanız, güvenebileceğiniz tanınmış, saygın bir satıcıyla anlaşmanız önemlidir. Çünkü taşlar arasındaki farklar ancak bir uzman tarafından ayırt edilebilir.
Cenk Çağdaş